North sea jazz 2023

Eric Hoogendorp schrijft

Haalt jazz de eenentwintigste eeuw, was de wat gevleugelde uitspraak, waarover de in 2012 overleden bevriend schrijver en jazzmaatje Bernlef en ik regelmatig discussieerden. We ontmoeten elkaar bijna dagelijks in Café Bedier bij het Vondelpark, waar hij lunchte en ik was meubilair. Het was eind jaren negentig en de hoogtijdagen van de CD. We gaven elkaar tips over wat we moesten kopen. De jazz was al een paar keer uit de as herrezen de laatste decennia. Het was enige jaren na de bekende jazzfoto van de meeste bekende Nederlandse jazzmuzikanten op 2 juli 1996 11 uur s ’ochtends in Haarlem, ‘A Great Day in Haarlem’. Naar voorbeeld van de bekendste jazzfoto ooit ‘A Great Day in Harlem’ 12 november 1958 in Harlem NY met alle grote jazzmusici. We wisten toen nog niet, dat de broertjes Van der Feen al op Northsea hadden gespeeld in 1995 op 15 en 13-jarige leeftijd, Paul sax en Clemens bas. Zij zouden behoren tot de kleine golf jazzmuzikanten die enige jaren na de internet crisis , met onder andere Joris Roelofs, Tineke Postma, Jesse Ruller, de 4 broertjes Van der Feen en vele andere getalenteerde muzikanten. Het lijkt wel, of er een maatschappelijke crisis nodig is om talenten te laten floreren. Zo ook enige jaren na de bankencrisis, met Onno Govaerts, Guillermo Celano en vele anderen die toen doorbraken. De laatste crisis, de Coronacrisis, gaf een kleine tsunami van talent in de postcorona tijd. Tristan Ebbe Smidt en Tom Hennekes zijn enige voorbeelden van de stroom aan talenten. Ook dit jaar weer is het nu officieel NN NSJ hetende Northsea Jazz programma tjokvol met vele artiesten en totaal uitverkocht. De nadruk ligt dit jaar natuurlijk op 150 jaar bevrijding van de tot slaaf gemaakten en genderneutraliteit, antiracisme en dat moet ook. Met vele rap en Hip-Hop artiesten. De jazz kwam ook goed aan bod en was regelmatig verdeeld over de zalen. Het was zaterdag de heetste dag van het jaar en totaal uitverkocht. De sfeer was gemoedelijk en door de hitte was iedereen wat loom. Het swingen lukte daarom niet altijd, maar iedereen had het naar de zin. Ik moest denken aan Newport jazz 1960, dat toen ook veel te druk en commercieél werd aan het eind van ‘The Golden Age’ of jazz. Toen ontstond ‘The Newport Rebels’, wat slechts een kort leven beschoren

NN North Sea Jazzfestival, Ahoy Rotterdam, 13-07-2024

Text Erwin Benjamins

Of jazz dood is? Het lijkt er deze zaterdag in Ahoy nog niet erg op. Je kan je natuurlijk druk maken wat nou de definitie van jazz precies is. Of je kan ontkennen dat muziek zich ontwikkelt, en in golven komt en gaat. Hadden we na de jaren ’90 gabber begraven, komt dit jaar ineens Joost Klein. En ongeacht wat jazz precies is: het gaat vooruit, grijpt terug op zichzelf, vindt zichzelf weer uit en gaat verder.

Dat teruggrijpen begint vandaag bij Christone “Kingfish” Ingram. Bluesgitaar, Hammond orgel, solide ritmesectie en gaan. BB King en Albert Collins zouden tevreden in een hoek hebben staan knikken. En niks oude wijn in nieuwe zakken. Het is eerder een frisse wijn in bewezen verpakking.

Daarna komt meteen al een van de topacts van de dag. Anouk staat met het Metropole orkest op het grootste podium van het festival. De eigenheid van een jazzdiva had Anouk altijd al. In de afgelopen decennia is haar repertoire wat subtieler geworden, en dat laat ze hier zien. Met mooi gearrangeerde bewerkingen van dat repertoire weet ze de het publiek te raken. De podiumopstelling is wel wat raar. Het Metropole orkest staat naar de zijkant van het podium te spelen, waardoor Anouk wat eenzamig op een hoekje van het podium zingt.

Dit jaar is Meshell Ndegeocello Artist in Residence. Dat is een mooie keuze van het festival. Ndegeocello laat zich net zo min vastpinnen op een genre als de programmering van het festival zelf. Op zaterdag staat haar nieuwste album “The Omnichord Real Book” centraal. Volgens haarzelf het begin van een nieuwe creatieve speurtocht met het label Blue Note. Dat smaakt naar meer.

Ook voor jazzpuristen is er nog steeds genoeg te genieten. Het trio Enemy -met Paul Acket Award winnaar Kitt Downer op piano- krijgt de zaal geboeid met hun complexe ritmes en harmonieën. Het is misschien geen jazz voor beginners, maar eerder een exquise gerecht voor fijnproevers.

Met Arooj Aftab volgt een van de hoogtepunten van de dag. Ze heeft misschien niet de dynamiek van Anouk, of de vocale souplesse van Jazmine Sullivan, maar op een andere manier is haar stem minstens even indrukwekkend. Met haar warme sound en sfeervolle songs betovert ze de zaal. Tijdens een dag North Sea Jazz ontkom je

niet aan de massaliteit van het festival, maar door Aftab wordt een grote zaal even omgedoopt tot een intiem warm bad.

Iets vergelijkbaars geldt voor

Lizz Wright

Geen grote gebaren, of ingewikkelde adlibs, maar iedere noot loepzuiver en perfect getimed getroffen. Dat maakt haar zang enorm doeltreffend.

Dus of jazz dood is? Welnee. En met het afsluiten van een 7-jarige deal met Ahoy is het festival voorlopig springlevend.

was, maar een mooi album opleverde onder het Candid label. Onder leiding van Mingus met Max Roach in 1960 opgenomen. Het lijkt mij wel wat, in navolging van de Newport Rebels, The North Sea rebels met de vele getalenteerde jazzmusici een alternatief jazzfestivalletje in Den Haag, North Sea parcjazz rebels. Ach ik droom maar wat. We trapten af met "a salute to Jim Hall" met onder andere Rozenwinkel, Tony Overwater, van der Grinten en Tineke Postma. Na een paar nummers kwam Tineke Postma spelen en ik moest denken aan Ralph Gleasons Jazzcasuals nog in zwart wit 1961, met Jim Hall, Sonny Rollins, Bob Cranshaw bass en Ben Riley drums. Het was aandoenlijk om te horen, dat de tape naar de tien jaar geleden overleden Jim Halls weduwe opgestuurd wordt. Ik viel met mijn neus in de boter bij een vette drumsolo van Allan Mednard van het Brandee Younger trio gevolgd door het serene kristalheldere harpspel van Younger tijdens een uitvoering van een Alice Coltrane nummer. Zij en Lakecia Benjamin zijn Coltranianen en ontmoetten elkaar voor het eerst hier op NSJ. Ze waren meten into each other en beloofden snel met elkaar te gaan spelen en dat gebeurde zondag al. Toen kwam Miller, Marcus Miller, he is Boss. De zaal was bloedheet en het publiek als sardientjes op elkaar gepakt. Velen zaten op de grond, loom en vermoeid door de hitte, maar niets willen miss van Marcus. Hij deed zijn ding, goed. steengoed als altijd met zijn handpalm op de snaren ‘slap’. Hij stal wel mijn hart en kippenvel toen hij terugging naar 1958 en een perfecte Miles speelde, heerlijk. Dank je Marcus Miller. Wat is er zo bijzonder aan Kenny Garrett? Nou, hij neemt je mee naar een andere dimensie. Muziek is een kunstwerk in de tijd. Hij maakt een kunstwerk in de tijdruimte. Wat een totaal andere wereld dan van zijn vriend Marcus. Het klapstuk van de avond was voor mij, en ik ben meteen verliefd, wat ik niet snel word, Lakecia Benjamin. Ik noemde haar al een keer. Net als Younger helemaal Coltrane. Zij geeft een andere betekenis aan de altsax Tranesax, wat een knetterende energie, met de 25 daily excersises van Hyacinthe Klosé als vingeroefening en ‘A Love Supreme’ startritueel blies ze mij compleet van de sokken. Zij is de beste, na Bird, Peppertje en Mclean, nu miss Tranesax Benjamin. De jazz is definitief uit de as herrezen, wat toepasselijk is is de naam van haar nieuwe album ‘Phoenix’.

North Sea Jazz 2023